برای این که بهتر انتخاب رشته کنید استخاره با قرآن بگیرید
رشد و پرورش كودكان پيش دبستاني |
آيا ميدانيد كه در كشورهاي پيشرفته 70% كودكان، زير پوشش مراكز پيشدبستاني قرار دارند و در كشور ما اين رقم تنها 8% است. دليل استقبال كشورهاي توسعه يافته از مراكز پيشدبستاني اين است كه امروزه روانشناسان و متخصصان علوم تربيتي معتقدند كه شخصيت اصلي انسان، در چهار سال اول زندگي شكل ميگيرد و در اين سنين، كودك بايد تحت تعليم و تربيتي عميق و همهجانبه قرار گيرد تا به رشد كامل جسمي، روحي و عاطفي دست يابد.در اين ميان، مراكز پيشدبستاني ميتوانند با ايجاد امكانات آموزشي، پرورشي، اجتماعي و رفاهي، شرايط لازم را براي رشد همه جانبه كودكان فراهم سازند. اين مراكز، اولين محيط اجتماعي و در واقع پلي بين خانه و اجتماع بزرگي است كه كودك به آن تعلق دارد. در اين مراكز، آگاهيهاي اجتماعي كودك رشد يافته و با استفاده از روشهاي غيرمستقيم آموزشي، فرصتي براي يادگيري وسيعتر، غنيتر و همه جانبهتر پيدا ميكند. اين نوع آموزش با روحيه جست و جوگر، فعال و كنجكاو كودك سازگارتر است و او را به يادگيري و اكتشاف برميانگيزد.بنابراين دركنار خانوادهها و هم پاي تربيت آنها، لازم است كه مراكز آموزش پيش از دبستان در زمينه تكامل همه جانبه كودك نقش داشته باشند.اهميت اين مراكز زماني آشكارتر ميشود كه بدانيم در بسياري از مواقع، خانواده وظيفه خود را به دليل آشنا نبودن با مسائل تربيتي، فقر فرهنگي، كم سوادي يا بيسوادي، مشكلات اقتصادي، دور بودن والدين ازمحيط خانه به علت كار و تأمين زندگي، از هم گسيختگي خانوادگي و مواردِ بي شمار ديگر، بخوبي ايفا نميكند. اينجاست كه مراكز پيشدبستاني بايد كمبودهاي آموزشي، تربيتي، جسمي و عاطفي كودكان را جبران نمايند.رشته رشد و پرورش كودكان پيشدبستاني با توجه به همين ضرورت و نياز به داشتن مربياني مجرب و توانمند، در دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي داير شده است. اين رشته در مقطع كارشناسي دو گرايش "كودكان عادي" و "كودكان با نيازهاي ويژه" دارد. گرايش كودكان عادي : چگونه بايد براي كودكان داستان گفت، به آنها شعر آموخت و با آنها بازي كرد؟ زبانآموزي و آموزش مفاهيم رياضي چگونه بايد باشد؟ اصول اجتماعي، مذهبي و اخلاقي را چگونه بايد به آنها ياد داد تا كودك رشد كامل و همهجانبهاي داشته باشد؟هر بازي، سرگرمي و آموزشي در اين مراكز ميتواند نقش مؤثري بر جسم و روان كودك داشته باشد.براي مثال، كارهاي هنري در مراكز قبل از دبستان، سبب تكامل ادراك، حافظه، تخيلات، خلاقيت و نيروي عضلاني كودك ميشود و براي وي امكان كنترل اعمال او را فراهم ميسازد. در مراكز قبل از دبستان، كودك با ديدن نمايشهاي عروسكي و عادت به بازي با دوستان در نقش بزرگسالان و بيان قصه با نقاشي و معرفي شخصيتهاي واقعي يا غيرواقعي، امكان مييابد تا وارد دنياي بزرگسالان شود و به اصطلاح پايش روي زمين قرار گيرد. همچنين نقاشيهايي كه كودك در مهد كودك ميكشد، در تشكيل شخصيت و روان او اهميت بسزايي دارد و نه تنها براي او امكان شناسايي محيط و شركت خود را در آن فراهم ميكند، بلكه به او امكان ميدهد تا مسائلي را كه به صورت نامنظم ازهمه طرف براي او مطرح است، به شكل صورتبندي شده منظم كند.البته براي رسيدن به اهداف ياد شده، نياز به مربيان متخصصي است كه از ويژگيها و نيازهاي كودكان اطلاع داشته باشند. هدف رشته رشد و پرورش كودكان پيشدبستاني ـ گرايش كودكان عادي، تربيت همين دسته از مربيان است؛ افرادي كه در مراكز پيشدبستاني وابسته به سازمان بهزيستي، وظيفه آموزش و تربيت كودكان را بر عهده دارند. گفتني است كه اين گرايش نقاط اشتراكي با رشته علوم تربيتي ـ گرايش آموزش كودكان دبستاني و پيشدبستاني دارد؛ با اين تفاوت كه رشته علوم تربيتي در دو حيطه كودكان دبستاني و پيشدبستاني فعاليت ميكند و مربيان مورد نياز آموزش و پرورش را در اين دو حيطه تربيت مينمايد، اما رشته رشد و پرورش كودكان پيشدبستاني ـ گرايش كودكان عادي، زيرنظر سازمان بهزيستي كشور است و تنها مربيان دوره پيشدبستاني را تربيت ميكند. گرايش كودكان با نيازهاي ويژه : اطلاع از ناتوانيها، تواناييها و قابليتهاي كودكان در سنين پيش از دبستان، به طور چشمگيري در موفقيتهاي بعدي و پيشگيري از اختلالات مؤثر است.از همينرو، در اين دوران يكي از مهمترين خدماتي كه مربي ميتواند انجام دهد، تشخيص كودكان تحت مراقبت خود، از نظر رفتارهاي فيزيكي و ذهني است؛ زيرا يك مربي در زماني طولاني و در موقعيتهاي بسيار طبيعي كودكان را مشاهده ميكند و چنانچه تفاوتي جدي و زيربنايي دركودك وجود داشته باشد، ميتواند اين اختلالات را در بسياري از زمينهها، پيش از اينكه جديتر شوند، تشخيص دهد و زمينه را براي كمكهاي لازم متخصصان به نحو معتبر فراهم آورد.زماني ميتوان به اهميت اين مسأله پي برد كه دانست، هر چه ناتوانيهاي كودكان زودتر شناخته شود، زودتر تصحيح ميشود و حتي تشكيل الگوها و عادتهاي نامطلوب و واكنشهاي عاطفي كاهش مييابد.براي مثال، اگر در دوره پيش از دبستان، كودكاني كه دچار تنبلي چشم، ناشنوايي يا كمشنوايي و اختلال ذهني هستند، شناخته شوند، در بهبود جسمي، ذهني و روحي آنها بسيار تأثير خواهد داشت و والدين نيز دچار تنش و آسيب اجتماعي و عاطفي كمتري ميشوند.هدف گرايش رشد و پرورش كودكان با نيازهاي ويژه، تربيت متخصصاني است كه بتوانند در اين زمينه فعاليت كنند و نيازهاي جامعه ما را برطرف سازند. تواناييهاي لازم: كودك مثل آينه درخشاني است كه هر چه ببيند، فوراً ميگيرد و منعكس ميكند. او مثل صفحه سپيدي است كه هر آنچه بر آن بنويسي، درخود نگاه ميدارد و چون خمير يا مومي است كه در دستان مربي به هر گونهاي ساخته ميشود. در واقع آنچه در كودكي به خردسال آموخته ميشود، درست مثل نقشي كه بر سنگي كنده شود، اثرش هميشه باقي ميماند. از همينرو، مربي كودكان پيشدبستاني بودن، از سختترين كارها است؛ زيرا رفتار، طرز صحبت و بيان، نگاه، پوشش، راه رفتن و در كل همه كارهاي مربي، در كودك نقش جاودانه ميبندد و كوچكترين لغزش مربي، بر گروهي از كودكان اثر منفي ميگذارد. از سوي ديگر، مربي كودكان بودن، از بهترين كارها است؛ چرا كه وي با شخصيت و روح انسانهايي پراحساس و پر از شور معصومانه سر و كار دارد و پايه جامعه را ميسازد. به همين دليل، دانشجوي اين رشته بايد فردي پاك، صادق، سالم و پر انرژي و عاشق كودكان و آشنا با روانشناسي كودك باشد. همچنين لازم است كه وي فردي خلّاق و سازنده باشد تا بتواند شيطنت و كنجكاوي كودكان را به بهترين راه سوق دهد و از شجاعت و جسارت كودك براي يادگيري، كشف دنياي پيرامون و پرورش هوش و استعداد وي بهره بگيرد.براي مثال، اسباب بازي كه درديدگاه اكثر مردم وسيلهاي براي گذراندن اوقات فراغت كودك است، ميتواند انعكاسي از ابزار شغل و حرفه فرداي كودك باشد؛ نحوه استفاده از آن، حرفهاي را به او آموزش ميدهد، نوع، شكل و رنگ آن، او را با دنيايي از علم فيزيك آشنا مينمايد، روش كار با آن ميتواند دري از دنياي عجايب را بر روي كودك بگشايد و در كل اين وسيله ميتواند به او توجه و دقت در مسائل را بياموزد.در اين ميان، يك مربي بايد فكري سازنده داشته باشد تا با اين وسايل، هم شوق و رغبت كودك را جلب كند و هم وسيله بازي، خصوصيت آموزشي وپرورشي را در خود داشته باشد و فرهنگي درست و صحيح را نيز به كودك انتقال دهد. موقعيتهاي شغلي در ايران: درحال حاضر 36 هزار مربي، بدون تحصيلات دانشگاهي و تخصص لازم، در مهد كودكهاي كشور فعاليت ميكنند. اين به معناي آن است كه فرصت هاي شغلي بسياري براي فارغالتحصيل اين رشته وجود دارد؛ زيرا بيشك هر مركز پيشدبستاني مايل است كه از مربيان مجرّب و متخصص برخوردار باشد؛ كارشناساني كه ميتوانند سطح كيفي مركز رادر حد قابل توجهي افزايش دهند.در ضمن فارغالتحصيل اين رشته ميتواند به عنوان كارشناس تهيه مواد و وسايل آموزشي و كمك آموزشي، در مراكز پيشدبستاني و نيز به عنوان كارشناس آموزش و برنامهريزي در سازمان بهزيستي كشور، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و مراكز كودكان استثنايي فعاليت نمايد. درسهاي اين رشته در طول تحصيل: دروس مشترك در هر دو گرايش كودكان عادي و كودكان با نيازهاي ويژه: اصول و مباني آموزش و پرورش، آموزش و پرورش تطبيقي، روانشناسي عمومي، روشها و فنون تدريس، روانشناسي رشد ، آسيبشناسي رواني كودك، كمكهاي اوليه، روانشناسي تربيتي، بهداشت رواني و مسائل خانواده، مقدمات برنامه ريزي آموزشي و درسي، آموزش و پرورش كودكان استثنايي، عوامل اجتماعي در رشد و پويايي گروهي، روشهاي مصاحبه، مقدمات تكنولوژي آموزشي، روشهاي آماري در علوم تربيتي، سنجش و اندازهگيري در علوم تربيتي، بهداشت و تغذيه مادر كودك، بيماريهاي كودكان، اختلالات رفتاري و روشهاي تغيير و اصلاح رفتار كودكان، روانشناسي بازي، مديريت مراكز پيشدبستاني، آشنايي با مفاهيم رياضيات و علوم پيشدبستاني، آموزش مهارتهاي اجتماعي و اخلاق به كودكان، آموزش هنر به كودكان، كاردستي و مهارتهاي فني، كارورزي، مشاوره كودك، قصهگويي و نمايش خلاق، برنامهريزي در دوره پيشدبستان، مسائل ژنتيك، جامعهشناسي عمومي، حقوق كودك، مقدمات روش تحقيق در علوم تربيتي، مقدمات تكنولوژي آموزشي، روشهاي آماري در علوم تربيتي، سنجش و اندازهگيري در علوم تربيتي، آشنايي با كامپيوتر، ارتباط و آموزش خانواده، آموزش و پرورش پيشدبستاني. دروس تخصصي گرايش كودكان عادي: رشد و پرورش زبان و مهارتهاي كلامي، حركات ورزشي و سرودهاي خاص كودكان، ادبيات كودكان، كارورزي ، طرح پژوهشي مقدماتي. دروس تخصصي گرايش رشد و پرورش كودكان با نيازهاي ويژه: شناخت كودكان، آشنايي با اختلالات رشد رواني ـ حركتي كودكان عادي و استثنايي، آشنايي با بهداشت رواني معلولين و خانواده آنها، آشنايي با روانشناسي كودكان فزون كنش و كمرويي در كودكان پيشدبستاني و روشهاي اصلاح، اختلالات گويايي و روشهاي اصلاح در كودكان و نوجوانان، كارورزي، طرح پژوهشي مقدماتي. |
برچسب : نویسنده : محمد خادمیان gt007 بازدید : 1120